Русско-киргизский словарь - при

предлог с предл. п.

1. (около, возле, у кого-чего-л.) алдында, жанында, жанындагы;

стоять при входе кире берер жерде туруу;

столб при дороге жолдун жанындагы столб (устун);

2. (при указании на подчинённое, подсобное отношение к чему-л.) алдындагы;

ясли при заводе заводдун алдындагы ясли;

3. (указывает на наличие чего-л. у кого-л.) бар болуу;

иметь при себе справку с места работы өзүнүн жанында иштеген жеринен справкасы болуу;

4. (во время) убагында, мезгилинде, кезинде, учурунда, тушунда;

при Советской власти Совет бийлигинин тушунда;

при встрече кезигишкен кезде;

5. (при указании обстоятельств, обстановки) аркасында, кезде;

при помощи друзей достордун, жолдоштордун жардамы аркасында;

ехать при сильном ветре катуу шамал болгон кезде жол жүрүү;

6. (в присутствии) тушунда, көз алдында, жанында;

это событие произошло при мне бул окуя менин көзүмчө болду;

сказать при свидетелях күбөлөрдүн жанында (көзүнчө) айтуу;

при жизни тирүү кезинде;

при смерти өлүм алдында, көр оозунда;

при всём том ошонун бардыгына карабастан; андай болсо да, кандай болбосун;

при этом ушуну менен бирге.

при-

приставка

1. этиштерди төмөнкү мааниде түзөт:

1) кыймыл-аракетти аягына чейин жеткирүү; мис. приехать келүү;

2) бир нерсени бир нерсеге кошуу, кошумчалоо; мис. приделать кошуп бириктире жасоо;

3) кыймыл-аракеттин өзүнө карай багытталганын; мис. пригласить чакыруу;

4) кыймыл-аракеттин жогорудан төмөн багытталышы; мис. придавить үстүнөн басуу;

5) кыймыл-аракеттин толук экенин; мис. приучить үйрөтүү;

6) кыймыл-аракеттин толук эместигин; мис. приутихнуть бир аз басылуу (шамал жөнүндө);

7) "-ыва, -ива " суффикстери менен кошо турганда, бирге болгон аракетти көрсөтөт; мис. приговаривать бир нерсе кылганда айта берүү;

2. бир нерсеге түздөн-түз ыкташуу, жалгашуу маанисиндеги зат атооч жана сын атоочторду түзөт; мис. приусадебный короо жанындагы.